Aljibe de Irurre

Castellano

Pictograma de accesibilidad visual /

Accesibilidad visual

Aljibe de Irurre

La palabra aljibe proviene del árabe y también designa a esas cisternas o pozos, que cubiertos por una bóveda de cañón o cúpula de casquete, se utilizaban para almacenar agua potable para el consumo de una población.

Este antiguo aljibe de Irurre se sitúa junto al camino de Garisoain, en la margen izquierda de la regata de la Fuente Vieja, a unos 200 m aproximadamente del casco urbano. La construcción tiene forma rectangular, de 4,6 m de frente y 6 m de longitud. El aljibe presenta muros perimetrales de sillería, así como su cubierta, a dos aguas. El interior del aljibe es de sillería con bóveda de cañón.

Este aljibe se utilizaba para dar de beber a los animales y aunque constaba con un lavadero de ropa, no se utilizaba por la dureza de sus aguas, llegando a cortar los jabones, por lo que no fue punto de encuentro de las mujeres. Del aljibe, las mujeres y los niños de Irurre, recogían agua, con sus cántaros y botijos para beber, cocinar y para el aseo personal, aunque por su gran dureza no servía para cocer legumbres.

Imagen del aljibe, de forma rectangular. Es como una caseta con muros de piedra y tejado a dos aguas. Frente a él vemos el suelo pavimentado con piedras rectangulares. Entre ellas crece la hierba y está cubierto de hojas secas. Alrededor se aprecian muchos árboles de distintas clases y el cielo azul.
Plano del recorrido de la ruta del agua que pasa por Irurre, Garisoain, Muzqui, Arzoz y Viguria. El recorrido está trazado con una línea negra discontinua y el fondo del plano está en tonos verdes que representan la geografía del lugar.
Logotipos del Fondo Europeo Agrícola de Desarrollo Rural, del Departamento de Desarrollo Rural y Medio Ambiente del Gobierno de Navarra, Leader y Teder (Desarrollo Rural de Tierra Estella).
Escudo de Guesálaz en color azul y rojo con las cadenas de Navarra doradas.
Pictograma de Lectura

Lectura fácil

Pictograma de vídeo signado y subtitulado /

Video signado, subtitulado y locutado

Euskaraz

Ikusizko irisgarritasunaren piktograma

Ikusmen irisgarritasuna

Irurreko Uraska

Aljibe hitza gazteleraz (uraska) arabieratik dator, eta zisterna edo putzu horiek ere izendatzen ditu, kanoi-ganga edo kasko-kupula batez estaliak, herri baten kontsumorako ur edangarria biltzeko erabiltzen ziren.

Irurreko uraska zahar hau Garisoaingo bidearen ondoan dago, Iturri Zaharreko errekaren ezkerraldean, hirigunetik 200 bat metrora. Eraikinak forma angeluzuzena du, 4,6 metroko aurrealdea eta 6 metroko luzera. Uraskak harlanduzko horma perimetralak ditu, baita bi isurkiko estalkia ere. Uraskaren barrualdea harlanduzkoa da, eta kanoi-ganga du.

Uraska hau animaliei edaten emateko erabiltzen zen, eta arropa-garbitoki bat zuen arren, ez zen erabiltzen uren gogortasunagatik, xaboiak moztera ere iristen baitzen, eta, beraz, ez zen emakumeen topagune izan. Irurreren uraskan emakume eta haurrek ura biltzen zuten, beren pegar eta botilekin edateko, janaria prestatzeko eta norberaren garbitasunerako, nahiz eta uraren gogortasunagatik ez zuen balio lekaleak egosteko.

Ur-tangaren irudia, angeluzuzena. Harrizko hormak eta bi isurkiko teilatua dituen etxola bat bezalakoa da. Haren parean, harri angeluzuzenekin eraikitako lurzorua ikusten dugu. Horien artean belarra hazten da eta hosto lehorrez estalita dago. Inguruan, hainbat motatako zuhaitz asko eta zeru urdina ikusten dira.
Ibilbidearen planoa. Irurre, Garisoain, Muzqui, Arzoz eta Viguriatik igarotzen den uraren ibilbidearen planoa. Ibilbidea marra beltz eten batekin marraztuta dago, eta planoaren atzealdea lekuaren geografía adierazten duten tonu berdeek betetzen dute.
Logotipoak: Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Departamentuaren Landa Garapeneko Europako Nekazaritza Funtsaren logotipoak, Leader eta Teder (Lizarrako Landa Garapena).
Gesalatzeko armarria, urdina eta gorria, Nafarroako urrezko kateak inguruan dituela.
Irakurketa Errazako piktograma

Irakurketa Erraza

Pictograma de vídeo signado y subtitulado /

Zeinuzko eta azpititulatutako bideoa